5 NOLU CEZAEVİ YERLİ BELGESEL FİLMİ İZLEMEK İÇİN RESME TIKLAYIN....
YönEtmEn çayan Demirel
YAPIM 2010 türkiye
sÜRE 101 dk.
Türkiye kamuoyu, diyarbakır
cezaevi’nde 1980-1984 yılları
arasında yaşanan vahşeti, ilk kez geniş ve
ayrıntılı biçimde 12 Temmuz 1987 tarihli
2000’e Doğru dergisi sayesinde duydu. Derginin kapak
sloganı “Diyarbakır Cezaevi’nde Allah Yok!”
şeklindeydi. Çünkü, cezaevinin, sonradan İstanbul’da
bir belediye otobüsünde eşinin yanında vurularak
öldürülen komutanı Yüzbaşı Esat Oktay Yıldıran,
“Burada Allah yok… Bu cezaevinde Allah benim!”
diyordu.
Söz konusu yıllarda Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi’nde
tutuklu ve hükümlü olarak bulunanların tanıklıkları,
tek kelimeyle dehşet verici; kadın-erkek tutuklulara
yapılan sistemli eziyet, baskı, aşağılama ve işkence,
akla doğrudan doğruya Pasolini’nin “Salo Ya Da
Sodom'un 120 Günü”nü (Salò O Le 120 Giornate Di
Sodoma) getirecek nitelikteydi.
2007’de yaptığı Dersim 1938 üzerine yaptığı
belgeselle adını duyuran Çayan Demirel’in, 2009
tarihli çalışması “5 Nolu Cezaevi”, söz konusu
gerçekliği, yalın, etkili bir dille yeniden ülke
gündemine sokan bir film. Öyle ki sonuç, yönetmenin
irade ve niyetinden tamamen bağımsız olarak,
neredeyse ‘istismar sineması’nın sınırlarına varmış
durumda! Anlatılanlar, daha doğrusu günümüz
seyircisinin ‘algılayabildikleri’, zor tahammül edilebilir
cinsten. Altın Portakal ve SİYAD ödüllerinde
birincilikler kazanan filmin alabildiğine sert bir ‘belge’
değeri taşıdığına da kuşku yok.
Ama öte yandan değinilmesi gereken başka
noktalar da var… Diyarbakır Cezaevi gerçeğini dile
getirmek, 1987’de ciddi bir cesaret ve sağlam bir
bilinç gerektiriyordu. 2009’da ve özellikle referandum
sürecinde ise her şey iktidar partisinin ‘istismar ettiği’
bir olaydan ibaret kaldı! Yönetmenin buna (en azından
Nevzat Çelik’inkine benzer) herhangi bir tepki
göstermemesi de işin rengini fazlasıyla değiştirmiş
oldu.
Belgeselin açılışı bölümü, görsel ve duygusal açıdan hayli etkileyici.
AKP’nin sözde ’12 Eylül karşıtlığı’na malzeme yapılmış olması,
değerini düşürdü.
TUNCA ARSLAN
tuncaarslan@yahoo.com
Yorum Gönder